Αποσπάσματα από το “Ανθολόγιο Πατερικών Κειμένων” του Ευαγγ. Θεοδώρου - Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΕΔΒ 1982
Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ (Ιωάννου Χρυσοστόμου) “Αν έχεις αμαρτίες, να μην απελπιστείς αυτά δεν παύω να σας τα λεω συνεχώς ˙ και αν κάθε μέρα αμαρτάνεις, να μετανοείς, να μετανοείς καθημερινά ˙ και εκείνο που κάνουμε στα παλιά σπίτια, όταν φθαρούν, αφαιρούμε δηλαδή τα σαπισμένα μέρη και ετοιμάζουμε καινούργια και ποτέ δεν ξεχνάμε να τα φροντίζουμε συνέχεια, αυτό ας κάνουμε και για εμάς. Αν παλιώσεις σήμερα από την αμαρτία, να ανακαινίσεις τον εαυτό σου με την μετάνοια. Και είναι δυνατό μπορεί να πει κανείς, να σωθώ, αφού μετανοήσω; Και βέβαια είναι. Όλη τη ζωή μου την πέρασα μέσα στις αμαρτίες και εάν μετανοήσω βρίσκω τη σωτηρία; Από πού γίνεται αυτό φανερό; Από την φιλανθρωπία του Κυρίου σου… Γιατί δε μετριέται η φιλανθρωπία του Θεού, ούτε μπορεί να ερμηνευθεί με λόγια η αγαθότητά Του… Σκέψου μια σπίθα που έπεσε μέσα στη θάλασσα μήπως μπορεί να σταθεί εκεί ή να φανεί; Όση σχέση έχει μια σπίθα με το πέλαγος, τόση σχέση έχει η αμαρτία σε σύγκριση με τη φιλανθρωπία του Θεού και καλύτερα όχι τόση, αλλά πιο πολλή. Γιατί το πέλαγος, ακόμη και αν είναι μεγάλο, έχει όριο που μετριέται ενώ η φιλανθρωπία του θεού είναι απεριόριστη”. (βλ. Ευαγγ. Θεοδώρου - Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανθολόγιο Πατερικών Κειμένων, Αθήνα: ΟΕΔΒ 1982, σελ. 87, περικοπή από την 8η ομιλία του Χρυσοστόμου για την μετάνοια σε μετάφραση [Ε.Π. 49, 337])
Η ΣΥΧΝΗ ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ (Μεγάλου Βασιλείου) “Είναι καλό και ωφέλιμο να κοινωνείς καθημερινά και να μεταλαμβάνεις το Άγιο Σώμα και Αίμα του Χριστού, γιατί ο ίδιος ο Χριστός σαφώς μας λέγει ˙ “όποιος τρωει την σάρκα μου και πίνει το αίμα μου έχει ζωή αιώνια”. Γιατί ποιος αμφιβάλει, ότι το να παίρνει κανείς μέρος στην ζωή του Χριστού δεν είναι τίποτε άλλο από το να ζει τη ζωή αυτή με πολλούς τρόπους; Εμείς όμως βέβαια παίρνουμε την Θεία Κοινωνία τέσσερις φορές κάθε εβδομάδα, την Κυριακή, την Τετάρτη, την Παρασκευή, και το Σάββατο. Κοινωνούμε ακόμη και τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας, σε περίπτωση όμως που εορτάζεται η μνήμη κάποιου αγίου”. (βλ. Ευαγγ. Θεοδώρου - Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανθολόγιο Πατερικών Κειμένων, Αθήνα: ΟΕΔΒ 1982, σελ. 87, 89, περικοπή από την 93η επιστολή του Μ. Βασιλείου “Προς Καισαρίαν πατρικίαν περί κοινωνίας” [Ε.Π. 32, 484]). Πραγματικές παρατηρήσεις : Ο τρώγων μου το σώμα… ζωήν αιώνιον” ˙ Ιωαν. στ΄, 54. Με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας γινόμαστε κοινωνοί και συμμέτοχοι της ζωής, της θυσίας και της αναστάσεως του Χριστού και έχουμε πλέον από τον παρόντα βίο ζωή αιώνια. Η περικοπή συνιστά την συχνή Θεία Κοινωνία, πράγμα που ήταν ο κανόνας στην αρχαία Εκκλησία.
Η ΠΛΕΟΝΕΞΙΑ ΑΔΙΚΕΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ (Μεγάλου Βασιλείου) “Εσύ δεν είσαι πλεονέκτης; Εσύ δεν είσαι κλέφτης, αφού σφετερίζεσαι εκείνα που δέχτηκες από το Θεό για να τα διαχειριστείς ως οικονόμος; Μήπως νομίζεις ότι θα ονομαστεί λωποδύτης μόνο εκείνος που γδύνει κάποιο και του αρπάζει τα ρούχα, ενώ εκείνος που δεν ντύνει το γυμνό, αν και μπορεί να το κάμει αξίζει να πάρει άλλο όνομα; Πρόσεξε! Το ψωμί που εσύ κατακρατείς, είναι του πεινασμένου ˙ το ένδυμα που φυλάγεις στις αποθήκες σου είναι του γυμνού ˙ το παπούτσι που σαπίζει στο σπίτι σου, είναι του ξυπόλητου ˙ τα χρήματα που τα κατακρατείς χωμένα στη γη, είναι εκείνου που έχει ανάγκη. Ώστε λοιπόν τόσους αδικείς, όσους θα μπορούσες να βοηθήσεις”, (βλ. Ευαγγ. Θεοδώρου - Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανθολόγιο Πατερικών Κειμένων, Αθήνα: ΟΕΔΒ 1982, σελ. 165. Περικοπή από την ομιλία του Μ. Βασιλείου “περί πλεονεξίας”. [Ε.Π. 31, 276-277]).
ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΩΝ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ (Γρηγορίου Ναζιανζηνού) “Ας καθαρίσουμε λοιπόν τους εαυτούς μας με την ελεημοσύνη και ας τους λευκάνουμε, άλλοι όπως το μαλλί, άλλοι όπως το χιόνι, ανάλογα με την ευσπλαχνία που θα δείξει ο καθένας μας… Ενόσω είναι ακόμα καιρός, δηλαδή βρισκόμαστε στην παρούσα ζωή, ας επισκεφτούμε τον Χριστό, ας Τον υπηρετήσουμε, ας Του δώσουμε τροφή, ας Τον ντύσουμε, ας Τον περιμαζέψουμε στο σπίτι μας, ας Τον τιμήσουμε ˙ όχι μόνο με το τραπέζι, όπως έκαμαν μερικοί ˙ ούτε με τα αρώματα, όπως έκαμε ή Μαρία ˙ ďύτε με τον τάφο, όπως ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία ˙ ούτε με τα αναγκαία για τον ενταφιασμό όπως ο Νικόδημος ˙ ούτε με χρυσάφι, λιβάνι και σμύρνα, όπως έκαμαν οι μάγοι πριν από αυτούς που ανέφερα προηγουμένως. Αλλά επειδή ο Κύριος των Όλων θέλει πρακτική εκδήλωση της ευσπλαχνίας και όχι εξωτερική θυσία, και επειδή η ευσπλαχνία είναι ανώτερη από αναρίθμητα καλοθρεμμένα αρνιά που προσφέρονται για να θυσιαστούν, ας την προσφέρουμε σε Αυτόν, προσφέροντάς την σ' εκείνους που έχουν ανάγκη και είναι εγκαταλειμμένοι σήμερα από τους συνανθρώπους μας, για να μας υποδεχτούν στις αιώνιες κατοικίες όταν φύγουμε από τον κόσμο αυτό”, (βλ. Ευαγγ. Θεοδώρου - Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανθολόγιο Πατερικών Κειμένων, Αθήνα: ΟΕΔΒ 1982, σελ. 165, 167). Περικοπή από τον 14ο λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου “περί φιλοπτωχείας” [Ε.Π. 35. 908-909]).
Ο ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ (Ιωάννου του Χρυσοστόμου) "Όταν ειπώ σε κάποιον: παρακάλεσε τον Θεό, ζήτησέ Του ότι θέλεις, ικέτευσέ Τον, απαντά: παρακάλεσα μία φορά, δύο φορές, τρεις, δέκα, είκοσι φορές κι ακόμη δεν έλαβα τίποτε. Να μην σταματήσεις την προσευχή, αδερφέ μου, ώσπου να λάβεις ˙ δηλαδή η παράκληση στον Θεό για βοήθεια τελειώνει, όταν σου δοθεί εκείνο που ζητάς. Την προσευχή λοιπόν να την σταματήσεις όταν ικανοποιηθεί το αίτημά σου ˙ ή καλύτερα ούτε τότε, αλλά να εξακολουθείς και πάλι να προσεύχεσαι. Και αν δεν λάβεις, να ζητάς για να λάβεις ˙ όταν όμως λάβεις, να ευχαριστείς επειδή έλαβες. Μπαίνουν πολλοί στον Ναό, σχεδιάζουν και λένε αναρίθμητους στίχους προσευχής, και βγαίνουν χωρίς να ξέρουν τι είπαν ˙ τα χείλη κινούνται, άλλ' η ακοή της ψυχής δεν ακούει. Συ ο ίδιος δεν ακούς την προσευχή σου, και θες να την εισακούσει ο Θεός; Γονάτισα, λες ˙ η σκέψη σου όμως πετούσε έξω ˙ το σώμα σου ήταν μέσα στην εκκλησία, αλλά ο νους σου έξω ˙ το στόμα έλεγε την προσευχή, αλλά η σκέψη λογάριαζε τόκους, συμβόλαια, συναλλαγές, χωράφια, κτήματα, συναναστροφές φίλων. Γιατί ο διάβολος, επειδή είναι πονηρός και γνωρίζει ότι στον καιρό της προσευχής πετυχαίνουμε μεγάλα πράγματα, τότε έρχεται ξαφνικά εναντίον μας. Πολλές φορές είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι και δεν σκεφτόμαστε τίποτα ˙ ήρθαμε να προσευχηθούμε και ο διάβολος μας φέρνει αναρίθμητες σκέψεις, για να μας βγάλει έξω από τον Ναό χωρίς να έχουμε ωφεληθεί τίποτε. Όταν λοιπόν, αγαπητέ, γνωρίζεις ότι αυτά γίνονται στις προσευχές, να μιμηθείς την Χαναναία… Και αν είσαι έξω, να κράζεις και να λες ε λ έ η σ έ μ ε χωρίς να κινείς τα χείλη, αλλά φωνάζοντας με την σκέψη δυνατά ˙ γιατί και αν σιωπούμε, ο Θεός μας ακούει. Δεν έχει σημασία ο τόπος που γίνεται η προσευχή, αλλά ο τρόπος με τον οποίο γίνεται. Ο Ιερεμίας ήταν μέσα στο βόρβορο, και προσέλκυσε κοντά του το Θεό ˙ ο Δανιήλ ήταν στο λάκκο των λεονταριών και απέσπασε την εύνοια του Θεού ˙ οι Τρεις Παίδες ήσαν μέσα στο καμίνι, και με ύμνους παρακάλεσαν το Θεό να τους βοηθήσει ˙ ο ληστής σταυρώθηκε, και ο σταυρός δεν εμπόδισε, αλλά άνοιξε τον παράδεισο ˙ ο Ιώβ ήταν σε ένα μέρος με κοπριά, και προσέλκυσε την εύνοια του Θεού ˙ ο Ιωνάς ήταν στη κοιλιά του κήτους, κι έκαμε το Θεό να τον ακούσει. Και αν είσαι μέσα στο λουτρό, να προσεύχεσαι, και αν είσαι στο δρόμο, και αν είσαι στο κρεβάτι ˙ όπου και αν είσαι, να προσεύχεσαι. Είσαι ναός του Θεού, να μη ζητάς τόπο ˙ η εσωτερική διάθεση και η σκέψη χρειάζεται μόνο", ((βλ. Ευαγγ. Θεοδώρου - Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανθολόγιο Πατερικών Κειμένων, Αθήνα: ΟΕΔΒ 1982, σελ. 135). Περικοπή από το λόγο του Χρυσοστόμου "εις την επίλυση της Χαναναίας" (Ε.Π. 52, 548).
Πνευματικά Δικαιώματα Ευστάθιος Μοσχοβίτης (Δημιουργός της Ιστοσελίδας) Επιστροφή στην Κεντρική Ιστοσελίδα
|